Vrouw (32 jaar) met het vermogen de wereld te veranderen

Door Mia Sol

Publicatiedatum: 07-07-2021
Er zit verandering in de lucht.
Op 1 juli zijn nieuwe spelregels besproken voor het heffen van belasting over winst van multinationals met een omzet van 750 miljoen euro of meer. Er is een doorbraak bereikt. Al eerder waren de G7 het erover eens dat een minimum van 15 % winstbelasting moet gaan gelden en dat multinationals belast moeten gaan worden in de landen waar ze de winst maken. Worden ze daar toch niet fiscaal aangeslagen dan mag het thuisland (waar het hoofdkantoor staat) die winstbelasting heffen. 130 landen steunen het idee om meer belasting te heffen en om belastingontwijking te voorkomen. Het akkoord wordt nu verder uitgewerkt. Biden heeft de trage discussie over winstbelasting helpen versnellen want zijn regering heeft geld nodig: de democraten willen 1.700 miljard dollar investeren in infrastructuur en 1.800 miljard in de versterking van het sociale vangnet.
Dat een regeringswisseling in de VS veel impact kan hebben blijkt ook uit de benoeming op 15 juni j.l. van Lina Khan tot voorzitter van de mededingswaakhond, de Federal Trade Commission (FTC).

Lina Khan heeft Pakistaanse ouders, werd geboren in Londen en verhuisde met hen op haar 11de jaar naar de Verenigde Staten. Als middelbare scholier schreef ze een scriptie over de Joodse filosofe en politieke denker Hannah Ahrendt. Ze deed anti-monopoly-onderzoek voor de New America Foundation en behaalde haar doctoraat rechten aan de Yale Law School. Bekend werd ze door haar artikel in het "Yale Law Journal" onder de titel: "Amazon's Antitrust Paradox. Daarin beargumenteert Khan waarom het huidige antitrust raamwerk niet is toegerust om de architectuur van marktmacht in de moderne economie aan te pakken. Daarbij had ze haar pijlen gericht op Amazon.

Uit de samenvatting van het artikel van Khan:
De bestaande mededingingswet traceert de concurrentiebehoefte ten dienste van eindgebruikers en dat is gedefinieerd in korte-termijn prijseffecten. Haar stelling: we kunnen de potentiele schade aan concurrentie, die wordt opgelegd door Amazon ‘s dominantie, niet kennen als we concurrentie alleen maar meten met prijs en output. De nu geldende regels onderwaarderen 1.) het risico van woekerwinsten en 2.) hoe integratie over verschillende bedrijfstakken juist anti-concurrentie kan zekerstellen. Amazon is namelijk winkelier, handelaar, marketingplatform, leverancier van logistieke netwerken, aanbieder van betaal-service, lening verstrekker, veilinghuis, uitgever, producent van TV en films, modeontwerper, fabrikant, en Amazon heeft een leidende rol in het hosten van cloud server space.

Het niet meer gelden van de huidige regels wordt versterkt binnen de online platforms en wel om 2 redenen aldus Khan:
1. De economie van platform-markten beloont een bedrijf dat groei belangrijker vindt dan winst, terwijl investeerders die strategie belonen. Onder deze voorwaarden worden woekerprijzen juist hoogst rationeel - zelfs als een bestaande regel het ziet als irrationeel en daarom ongeloofwaardig.
2. Online platforms hebben een kritisch intermediaire functie waardoor - met het integreren over bedrijfstakken heen - deze platforms zich zodanig positioneren dat ze de essentiële infrastructuur controleren en beheersen waarvan hun rivalen afhankelijk zijn.
Deze duale rol stelt een platform in staat om informatie te exploiteren, dat verzameld wordt van bedrijven die hun diensten benutten, en aldus concurrentie te ondermijnen.

Het artikel van Kahn kwam in een juridisch tijdschrift terecht en bracht in de VS de discussie op gang over het mededingingsrecht. De antitrustwetgeving was functioneel voordat het digitale tijdperk zijn intreden deed: het werd toegepast wanneer de prijs te hoog werd als gevolg van een monopoly-positie. Amazon beroept zich erop geen monopolist te zijn en komt tot op heden weg met die logica. De eerste zaak van de FTC tegen Facebook is niet in behandeling genomen omdat de rechter oordeelde dat onvoldoende beargumenteerd was dat Facebook een monopolist is. De vraag is nu of de FTC voldoende instrumenten heeft om hier wat aan te doen. Wellicht is eerst nieuwe wetgeving nodig en dan gaat het meer tijd kosten. Maar behalve dat is er meer nodig om te komen tot een nieuwe ideologie.

"Wil de FTC een succesvolle regulerende machtsfactor worden voor Tech-platfoms, dan heeft het meer middelen nodig, meer instrumenten, een groter schild tegen alle politieke druk, en een helder mandaat van het Congres. Alleen dan kan het een bredere visie op privacy, macht, en welvaart ontwikkelen en implementeren voor een duurzame informatiemaatschappij." aldus Brookings.

Over Lina Kahn zou je kunnen denken: hardlopers zijn doodlopers. De Washington Post vergeleek de FTC met een auto die 5 km per uur rijdt, terwijl Khan gas wil geven richting 250 km/uur. Ze is jong, intelligent en gedreven. Haar positie dankt ze aan de democraten. Ongeacht langs welke functies en rollen haar loopbaan pad voorwaarts gaat: ze heeft het vermogen de wereld te veranderen.

Bronnen:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lina_Khan
Https://www.yalelawjournal.org/pdf/e.710.Khan.805_zuvfyyeh.pdf
https://www.brookings.edu/blog/techtank/2019/08/08/the-ftc-can-rise-to-the-privacy-challenge-but-not-without-help-from-congress/