Genderstereotypering - Uit het keurslijf!

Zou het niet fijn zijn als mensen keuzes kunnen maken op basis van hun eigen wensen en behoeften, in plaats van verwachtingen van de samenleving die gebaseerd zijn op genderstereotypen? Het partnerschap Werk.en.de Toekomst heeft een filmpje gemaakt over hoe genderstereotypen werken.

Bron: Atria Kennisinstituut

In onze samenleving heersen bepaalde ideeën over hoe mannen en vrouwen zich moeten gedragen. Vaak zijn deze ideeën gebaseerd op traditionele denkbeelden, zoals: mannen hebben technisch inzicht en vrouwen zijn natuurlijke verzorgers. Deze normen voor mannelijk en vrouwelijk gedrag noemen we ook wel genderstereotypen.

Genderstereotypen zijn overal om ons heen. Ze worden ons met de paplepel ingegoten; van jongs af aan krijgen kinderen ideeën mee over mannelijkheid en vrouwelijkheid. Zo gaan we er bijvoorbeeld vanuit dat jongens druk, eigengereid en ondernemend zijn, en meisjes aardig, sociaal en afwachtend. De gendernormen worden vervolgens telkens weer bevestigd: op school, op de werkvloer, in de publieke ruimte.

Doordat we er voortdurend mee geconfronteerd worden, voelen ze als natuurlijk en ‘eigen’. We staan vaak niet stil bij het effect dat ze op ons hebben. Zo worden genderstereotypen sturend in de keuzes die we maken: we kiezen voor wat een man of vrouw ‘hoort te doen’ en laten ons niet altijd leiden door onze eigen talenten en passies. Dat is jammer, voor onszelf, maar ook voor de samenleving, die bloeit als zoveel mogelijk mensen doen waar ze goed in zijn en wat ze leuk vinden.

Een tweede probleem is dat genderstereotypen ongelijkheid veroorzaken tussen mannen en vrouwen. Dit komt doordat “mannelijke” eigenschappen maatschappelijk hoger gewaardeerd worden dan eigenschappen die we als vrouwelijk definiëren. Beroepen die gezien worden als vrouwelijk, zoals de zorg en het onderwijs, hebben een lager inkomen en een lagere status dan “mannelijke” beroepen, zoals de techniek.

Deze hiërarchische waardering van mannelijk versus vrouwelijk beperkt zich niet tot de werkvloer, het is een veel breder fenomeen. Het hangt ook samen met andere ongelijkheden die berusten op vooroordelen en stereotypen. Zo wordt heteroseksualiteit hoger gewaardeerd dan andere seksuele voorkeuren en identiteiten. En blijft de arbeidspositie van mensen met een migratieachtergrond achter.

Het is tijd om dit keurslijf van ons af te schudden. Mensen moeten keuzes kunnen maken op basis van hun eigen wensen en behoeften, in plaats van verwachtingen van de samenleving.

Hoe krijgen we dat voor elkaar? Bewustwording is een eerste stap in de goede richting. Daarnaast moeten mensen ook daadwerkelijk meer ruimte krijgen om hun leven in te richten op basis van hun persoonlijke talent en voorkeuren. Ook als dit ingaat tegen de algemene verwachtingen. Werkgevers, onderwijsprofessionals en de overheid spelen hierin een cruciale rol: zij kunnen mensen die tegen de genderstroom inzwemmen ondersteunen en stimuleren. Hiermee krijgen ze niet alleen blijere, gezondere werknemers, maar stijgt ook de productiviteit binnen een bedrijf of organisatie.

Meer informatie? Neem contact met ons op via werkendetoekomst@atria.nl of kijk op www.atria.nl/programmas/werk-en-de-toekomst