Hanneke Takkenberg

Naar inclusieve geneeskunde

Toen ik 25 jaar geleden mijn artsexamen aflegde, was twee derde van de afstudeerders vrouw. Vandaag de dag is dat nog steeds het geval. In die tijd maakte men zich zorgen over de feminisering van het beroep en werd gezegd dat door deze grote instroom van vrouwen in de geneeskunde, het gebrek aan genderdiversiteit onder het medisch leiderschap met de tijd opgelost zou worden. Vijfentwintig(!) jaar later is dit jammer genoeg nog steeds niet het geval.

Gedurende mijn loopbaan merkte ik al snel dat er geen gelijke kansen waren voor vrouwen en mannen in de geneeskunde en de medische wetenschappen. Dat uit(te) zich door verschillen in salaris en het achterblijven van doorstroom van vrouwelijk talent naar hogere functies. Maar ook in beperkte toegang voor vrouwen tot de overwegend mannelijke netwerken en overheersende mannelijke normen en waarden die de veiligheid voor vrouwen op de werkvloer niet altijd ten goede komen.

Bovengenoemde observaties hebben niet alleen negatieve effecten op vrouwen zelf, maar resulteren ook in minder goede zorg en wetenschap. Daarom zet ik mij al jaren in voor gelijke kansen voor vrouwelijke en mannelijke artsen en wetenschappers. Aanvankelijk via de commissie TOP van de VNVA en later in de vrouwennetwerken van mijn eigen ziekenhuis Erasmus MC en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Toen ik in 2012 hoogleraar werd en meer invloed kon uitoefenen, ben ik drie jaar Chief Diversity Officer van de Erasmus Universiteit Rotterdam geweest en nu maak ik in het Erasmus MC Diversiteit & Inclusiebeleid. Sinds 2018 ben ik voorzitter van het bestuur van het Landelijk Netwerk voor Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH). In die functie kan ik landelijk op bestuurlijk niveau invloed uitoefenen om mijn grootste ambities waar te maken: gelijke kansen voor vrouwen en mannen werkzaam in de wetenschap en een inclusieve arbeidscultuur.

Vorig jaar overviel de VNVA mij met de prachtige Els Borst Oeuvreprijs, genoemd naar een van mijn grote rolmodellen. Ik ben super trots op deze prijs, die mij de gelegenheid geeft om op zaterdag 28 maart 2020 een VNVA symposium te organiseren over Inclusieve Geneeskunde. Inclusieve geneeskunde betekent een veilige werkomgeving waarin artsen (V/M) gelijke kansen hebben en patiënten ongeacht hun achtergrond optimale zorg ervaren die aansluit op hun individuele normen, waarden en behoeften. Er is nog veel te doen om inclusieve geneeskunde te bewerkstelligen: artsen ervaren regelmatig geen veilige werkomgeving, en niet alle patiënten ervaren optimale (toegang tot) zorg. Dit VNVA Els Borst Oeuvreprijs Symposium vraagt aandacht voor en zoekt oplossingen om tot inclusieve geneeskunde te komen vanuit het perspectief van de bestuurder/toezichthouder, de opleider en de gezondheidswetenschapper. Bevestigde sprekers zijn bestuurder/toezichthouder Ronnie van Diemen-Steenvoorde, Inspecteur-generaal IGJ, opleiders David Pols en Haféz Ismaili M’hamdi (Erasmus MC), en gezondheidswetenschapper Sabine Oertelt-Prigione, Professor of Gender in Primary and Transmural Care, Radboud UMC. Daarnaast zal een activer bystander training concrete handvatten aanreiken voor het bestrijden van ongewenst gedrag. Ik kijk er naar uit u te ontmoeten op 28 maart!

- Hanneke Takkenberg