Staan in de wereld van nu. Uitdagingen in een postchristelijke beschaving

Gerecenseerd door: Nicole Kronjee

Jacques Ellul, Staan in de wereld van nu. Uitdagingen in een postchristelijke beschaving. Kok, Utrecht, 2023.

Jacques Ellul (1912-1994) publiceerde dit boek in 1948. Hij was een invloedrijke Franse cultuurcriticus. De vertaler van deze heruitgave in het Nederlands is Frank Mulder, journalist en auteur van het boek De geluksmachine. De actualiteit van dit boek van Ellul is te vinden in de interessante analyse van de rol van de techniek in de samenleving, een rol die nu nog belangrijker is geworden dan 75 jaar geleden. Zijn analyse houdt in dat er een groot probleem is ontstaan in de relatie tussen de technische middelen en de doelen van een goed leven. De technische middelen zijn overheersend in economie, politiek en samenleving, een efficiënt gebruik daarvan is een doel op zich geworden. De zin van het handelen is buiten beeld geraakt. Door de techniek ontstaat een vervreemding van de werkelijkheid. Een vervreemding van de zaken die er werkelijk toe doen in het leven. Ten onrechte laten we ons daarbij leiden door de zogenaamde feiten die ons worden gepresenteerd. ‘Feiten’ ontstaan vooral onder invloed van de technische eigenschappen van de overheersende media. De media presenteren in hun boodschappen een gedroomde werkelijkheid. We leven in een imaginaire werkelijkheid van schijnbare feiten en verklarende mythes, met name complottheorieën. Intellectuelen passen zich hierbij volgens Ellul helaas aan en wijzen het bestaan van een objectieve realiteit af. Zij zeggen dat feiten waarin mensen geloven ook een feit zijn. De analyse van Ellul is nog steeds onrustbarend actueel. De lezer zou echter verschillend kunnen denken over zijn advies vanuit een christelijke oriëntatie de doelen van een goed leven weer in het zicht te krijgen.

Een actueel boek met een niet altijd makkelijk toegankelijke tekst.