Wilsbekwaamheid in de medische praktijk
Geresenceerd door: Petra Wempe, huisarts
De hulpverlener of behandelaar wordt geacht de aangewezen persoon te zijn om de wilsbekwaamheid van een patient ten opzichte van een medische beslissing te beoordelen. Dit zal vaak impliciet gebeuren en is al een voorwaarde voor ieder informed consent. Soms is echter een meer expliciete beoordeling nodig, waarvoor dit boek handvatten geeft. In 2004 bracht de KNMG in het kader van de implementatie van de WGBO een stappenplan bij beoordeling wilsbekwaamheid uit, in 2007 gevolgd door een handreiking van het Ministerie van Justitie. In het nu besproken boek wordt als instrument de MacCAT geïntroduceerd, ontwikkeld voor therapie (-T) en clinical research (-CR), maar niet alvorens dit beoordelingsproces vanuit verschillende invalshoeken te beschrijven.
Het is geen statisch maar een dynamisch proces. De beoordeling betreft een specifieke belissing op een bepaald moment in een zekere context. Hoe wordt de huidige gang van zaken beoordeeld. Steunt de beslissing teveel op cognitie (het begrijpen, toepassen en redeneren) en te weinig op emoties en waarden? De verschillende juridische kaders worden toegelicht, de WGBO vs de wet BOPZ en de rol van een eventuele wettelijke vertegenwoordiger bij gebleken wilsonbekwaamheid. Hoe wordt er vanuit de ethiek naar gekeken met begrippen als autonomie en de vrije wil? Wat kunnen niet gewenste bijwerkingen zijn. Het verschil tussen wilsbekwaam en toerekeningsvatbaarheid wordt uitgewerkt. Een zestal hoofdstukken met enig overlap, maar veel stof tot nadenken.
Het is geen statisch maar een dynamisch proces. De beoordeling betreft een specifieke belissing op een bepaald moment in een zekere context. Hoe wordt de huidige gang van zaken beoordeeld. Steunt de beslissing teveel op cognitie (het begrijpen, toepassen en redeneren) en te weinig op emoties en waarden? De verschillende juridische kaders worden toegelicht, de WGBO vs de wet BOPZ en de rol van een eventuele wettelijke vertegenwoordiger bij gebleken wilsonbekwaamheid. Hoe wordt er vanuit de ethiek naar gekeken met begrippen als autonomie en de vrije wil? Wat kunnen niet gewenste bijwerkingen zijn. Het verschil tussen wilsbekwaam en toerekeningsvatbaarheid wordt uitgewerkt. Een zestal hoofdstukken met enig overlap, maar veel stof tot nadenken.
Deel drie gaat in op de praktijk. Nogmaals wordt gesteld dat niet de uitkomst maar het besluitvormingsvermogen primair van belang is. Er wordt stilgestaan bij de gevolgen van het vaststellen van wilsonbekwaamheid. Het gebruik van een instrument wordt als optie gegeven. Toetsbare verslaglegging kan latere problemen voorkomen. Bij de uiteindelijke uitgewerkte versie van de MacCath is de nadruk die er in het voorbeeld ligt op toestemming om mee te doen aan een onderzoeksprotocol wat teleurstellend in het licht van alle uitgewerkte casuistiek in het boek.
Deel drie gaat in op de praktijk. Nogmaals wordt gesteld dat niet de uitkomst maar het besluitvormingsvermogen primair van belang is. Er wordt stilgestaan bij de gevolgen van het vaststellen van wilsonbekwaamheid. Het gebruik van een instrument wordt als optie gegeven. Toetsbare verslaglegging kan latere problemen voorkomen. Bij de uiteindelijke uitgewerkte versie van de MacCath is de nadruk die er in het voorbeeld ligt op toestemming om mee te doen aan een onderzoeksprotocol wat teleurstellend in het licht van alle uitgewerkte casuistiek in het boek.
