Een sombere afsluiting van de borstkankermaand; Vijf borstkankermiddelen niet beschikbaar voor Nederlandse patiënten

Persbericht 27 oktober 2023

Op dit moment zijn vijf verschillende middelen niet beschikbaar voor ongeveer 2600 patiënten met een vorm van borstkanker. In andere Europese landen kunnen patiënten deze vijf behandelingen wél krijgen. Deze vijf medicijnen geven óf een kans op genezing, of een kans op langer leven. Het gaat om de volgende medicijnen: Trodelvy, Verzenios, Lynparza, Enhertu en Keytruda.

Het zal niet bij de genoemde vijf medicijnen blijven: meer medicijnen zullen niet in het Nederlandse verzekerde pakket komen. Borstkankervereniging Nederland maakt zich hier grote zorgen over. Het is juist zo belangrijk dat in de afgelopen 10 jaar de gemiddelde levensduur van patiënten met (uitgezaaide) borstkanker sterk is verbeterd.

Urgent probleem

Er wordt momenteel veel gesproken over de toekomst van de zorg. Daarbij zijn er verschillende meningen over de kostenstijging van de gezondheidszorg en het aandeel van (oncologie) medicatie daarin. BVN is van mening dat op dit moment de borstkankerpatiënten de dupe is van al deze meningen en grote veranderingen. Het is het niet gezegd dat de veranderingen ook daadwerkelijk kosten zullen besparen.

Daarbij lijkt er te weinig oog voor acute nood waar een steeds grotere groep patiënten inzit. Oncologen hebben soms bij patiënten al aangegeven dat er snel een middel zal komen, maar dat blijft uit. Veel patiënten zoeken wanhopig contact met BVN. Op 3 oktober was er een grote bijeenkomst over dure geneesmiddelen. Alle partijen waren aanwezig. BVN miste het gevoel van urgentie en was verrast dat sommige oncologen aangaven niet achter hun eigen nieuwe criteria te staan.

Waarom zijn sommige medicijnen nu niet beschikbaar in Nederland?

BVN heeft uitgezocht waar de knelpunten zitten. Om er drie te noemen:

• Fabrikanten van medicijnen zijn gericht op het maken van winst;
• Oncologen hebben criteria aangescherpt waaraan nieuwe middelen moeten voldoen. Deze criteria wijken af van de Europese richtlijnen. De Nederlandse richtlijnen stellen hogere eisen aan een middel.
• Medicijnen zijn pas beschikbaar in Nederland na een langdurig beoordelingsproces van veel partijen en na (langdurige) prijsonderhandelingen (de sluis); hier zien we een verharding optreden ten opzichte van voorgaande jaren.
• De volledige analyse staat in dit artikel.

Oplossingen

BVN vindt dat beslissingen over het wel of niet beschikbaar stellen van dure medicijnen nooit voorbij mogen gaan aan wat borstkankerpatiënten zelf vinden en willen. Daarover moet een open en eerlijk gesprek gevoerd worden tussen behandelaar en patiënt. Als vooraf bepaald is dat een middel niet beschikbaar is, is zo’n gesprek zinloos. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de Nederlandse patiënt wél een keuze heeft? BVN denkt dat er oplossingen te vinden zijn, bijvoorbeeld:

• Aanpassen (of afschaffen) van de sluis: niet wachten op de uitkomst van prijsonderhandelingen, maar directe toelating van middelen onder voorwaarden;
• Komen tot één Europees beleid;
• Samenwerking tussen wetenschap en fabrikanten stimuleren.

Het volledige artikel waarin BVN schetst wat het probleem rondom het niet-beschikbaar zijn van bepaalde medicatie is, hoe dat komt en wat er aan te doen is, vindt u hier.