Houtense huisarts schrijft boek over haar praktijk: ‘Waar blijft die dokter nou?’

Bron: AD.nl, auteur: Maarten Venderbosch

Selma Mogendorff was de eerste vrouwelijke huisarts die zich vestigde in Houten, in een tijd dat de huisdokter nog zelf de bevallingen deed en de mobiele telefoon niet bestond. In plaats daarvan droeg de dokter een semafoon bij zich zo groot als een accu, en als die onderweg afging, moest ze ergens aanbellen om te mogen bellen.

Waar blijft de dokter nou? is de titel van het boek dat Mogendorff (1950) heeft geschreven over de periode van 30 jaar waarin ze haar vak uitoefende. Het is een verzameling korte verhalen en columns geworden, die de lezer de kans geven door de ogen van de huisarts mee te kijken tijdens het spreekuur, of tijdens de huisbezoeken. We treffen een dokter die ook maar een gewoon mens is. Soms onzeker, soms moe en geïrriteerd, dan weer vol energie en goede moed, vertrouwend op haar ‘niet-pluisgevoel’.

De laatste jaren is Mogendorff actief als supervisor en coach in de gezondheidszorg. Ze begeleidt jonge artsen in opleiding. Niet op het medische vlak, maar op dat van de interactie met de patiënt. „Hoe denk je? Wat voel je? Wat doe je? Wat wil je? Dat zijn vragen die telkens centraal staan. En dan hoor ik bij die jonge artsen een heleboel kwesties terug, waar veel van de verhalen in mijn bundel ook over gaan.”

Wat doe je, bijvoorbeeld, als je iemand op het spreekuur krijgt die je niet mag? Of als het iemand is, die je doet dénken aan iemand die je niet mag? Wat doe je met lastige patiënten, die dwingende eisen op de tafel van de dokter leggen? Als je geen antibiotica voorschrijft, maar de patiënt eist dat je het tóch doet?

En wat als iemand een beetje riekt? („Ik spoot wel eens een parfummetje na het consult, dat is ook voor de volgende patiënt wel zo fijn.”)

Of wat als iemand ongeneeslijk ziek blijkt te zijn; waarheen in dat geval met je eigen emoties, want die zijn er ook.

De lijst met onderwerpen om te bespreken is lang, en dat geldt ook voor de hoeveelheid verhalen die Mogendorff te vertellen heeft. „Ik heb ook heus niet alles over iedereen verteld. Je moet tenslotte wel iemands privacy respecteren.”

Selma Mogendorff werd geboren in Arnhem. In Utrecht studeerde ze geneeskunde. Houten was nog een dorpje, toen ze daar in 1979 haar eigen praktijk begon. De boektitel komt voort uit een situatie die zich hier al snel voordeed: wachtend op de ambulance, werd er door omstanders geroepen ‘Waar blijft die dokter nou?’. Terwijl zij op de knieën bij het slachtoffer zat en de ambulance al onderweg was. In het boek merkt ze op: „Nu ik ouder ben en inmiddels gepensioneerd, besef ik dat een jong, slank grietje in een bloemetjesjurk met een paardenstaart vol wilde krullen niet beantwoordde aan het beeld dat men toen van een arts had.”

De huisarts moet te allen tijde professioneel blijven. Betrokken, maar op gepaste afstand. En een beetje humor, zegt Mogendorff, kan beslist geen kwaad in de spreekkamer. „Het helpt, als je kunt relativeren. Er is altijd een diepere reden voor iemands gedrag op het spreekuur; ik vond het altijd een sport die te doorgronden.”

Gehuild wordt er ook. „Als een jong iemand ongeneeslijk ziek blijkt, bijvoorbeeld. Iemand die je al jaren kent, en met wie je een klik hebt. Dan is dat ook voor de dokter niet gemakkelijk.” Ook daarover schrijft ze in haar boek. Net als over de keren dat ze euthanasie heeft toegepast. (‘In het begin mocht het nog niet.’) „Misschien zijn dat wel de moeilijkste momenten uit haar praktijk. Het is toch iemands leven dat je neemt.”

Lees het volledige artikel op www.ad.nl.

Terwijl ér gewacht wordt op de ambulance, hoor ik omstanders zeggen "Waar blijft die dokter nou?". En ook verwijtend: 'Waarom is die dokter er nu nog niet', terwijl ik al een hele tijd geknield bezig ben met het slachtoffer. Ik raap al mijn moed bijeen en zeg: 'Ik ben de dokter, de ambulance is gebeld; die is onderweg'.

In de tijd dat er nog geen mobiele telefoons waren, huisartsen nog iedere nacht en ieder weekend dienst draaiden en men er nog aan moest wennen dat ook vrouwen 'dokter' konden zijn, begon Selma Mogendorff met haar praktijk als huisarts. In de dertig jaar dat zij haar beroep uitoefende, heeft ze veel met haar patiënten meegemaakt. Soms werd er gelachen, soms was er een gevoel van onmacht. In Waar blijft die dokter nou? vertelt ze over de niet alledaagse gebeurtenissen die zij als huisarts, alleenstaande moeder en fulltime werkende vrouw heeft meegemaakt.

Maak kennis met Greet die Selma's tuin insluipt, de majoor die een tattoo op een eigenaardige plek heeft en met de vrouw die zich op een hilarische manier verspreekt en eigenlijk heel eenzaam en verdrietig is.

Over Selma Mogendorff
Selma Mogendorff is eind jaren zeventig als echte dorpsarts begonnen en was eveneens actief als huisartsopleider. Momenteel is Selma werkzaam als supervisor & coach in de gezondheidszorg. Ze geeft supervisie aan huisartsen in opleiding en intervisie aan jonge huisartsen.