Sterke antistoffen tegen corona gevonden

Amsterdam UMC is twee eiwitten op het spoor die veelbelovend zijn als mogelijke behandeling van corona. Deze antilichamen, komen uit het bloed van Amsterdamse patiënten die zijn genezen van covid-19. Onderzoekers van Amsterdam UMC hebben de twee meest krachtige antilichamen daaruit geïsoleerd, zegt dr. Marit van Gils, leider van dit onderzoek. De resultaten zijn maandag gepubliceerd in Science.

Er lopen wereldwijd talrijke onderzoeken, ook in Nederland, om te kijken of het bloed van genezen patiënten kan helpen om de covid-infectie te bedwingen. Die eerste antistoffen waren afkomstig van patiënten die ziek waren geworden van corona-virussen in het verleden, bijvoorbeeld met sars in 2003. De nieuw gevonden antistoffen komen van patiënten die recent zijn besmet met het nieuwe coronavirus. “Deze nieuwe antistoffen zijn honderd keer sterker dan de antistoffen die er lagen”, zegt Van Gils. Dat ze zo krachtig zijn, betekent dat je er weinig van nodig hebt en dat ze relatief goedkoper te maken zijn. Vooropgesteld dat het werkt uiteraard.

Bloed genezen patiënten

Deze werkwijze is eerder gevolgd bij ebola en sars en ook bij andere infectieziekten. Het is een eeuwenoude traditie: het bloed van genezen patiënten gebruiken als medicijn. Ook bij de pandemie met de Spaanse griep, nu ruim 100 jaar geleden, is dit geprobeerd. Het is daarom logisch om te kijken of dit bij corona ook zo werkt. Voordeel is dat het bloed, of liever het bloedplasma, meteen beschikbaar is en niet jarenlang moet worden getest, zoals bij medicijnen of vaccins.

“Het is zeker werkbaar om het bloed van genezen patiënten te gebruiken”, zegt van Gils. “Dat gebeurt al, maar kan beter. Wij hebben alle covid-antistoffen uit het bloed in het lab getest en daaruit de meest krachtige varianten geïsoleerd. Dat kan tegenwoordig relatief snel met nieuwe labtechnieken.” De volgende stap is om deze krachtige antistoffen op grote schaal te gaan produceren. Het grote voordeel is dat er dan voldoende van het middel beschikbaar is. Bovendien lever je een constante kwaliteit.

Antistoffen-cocktail

Voordat de antistof-cocktail op grote schaal kan worden geproduceerd, moet worden aangetoond dat hij veilig is. Dat gaat eerst bij proefdieren. Gaan de antistoffen in proefdieren ook de virusdeeltjes te lijf? Zo ja, dan moeten ze worden getest in proefpersonen, een proces dat enige tijd gaat duren. Van Gils hoopt dat het testen in proefpersonen begin volgend jaar kan beginnen.

Het onderzoek stopt nog niet. Uiteindelijk willen de Amsterdamse onderzoekers het bloed van tachtig genezen covid-patiënten onder de loep nemen op zoek naar mogelijk nog krachtigere antistoffen. In de verre toekomst zou dit kunnen leiden tot een combinatie van antistoffen die kan voorkomen dat patiënten besmet raken met covid, als een kortwerkend vaccin. Dit zou dan ook werkzaam kunnen zijn tegen andere corona-virussen.

Dit onderzoek is mede gefinancierd door het IXA-valorisatiefonds van de Universiteit van Amsterdam. Dat fonds ondersteunt veelbelovende ontdekkingen van de universiteit op weg naar een praktische toepassing.