Voorwoord nieuwsbrief december 2023

Door Geneviève Koolhaas

Beste collega’s,

De laatste nieuwsbrief van dit kalenderjaar voorafgegaan door een turbulente periode in ons zorglandschap, maar ook in het politieke landschap dat zal doorwerken in alle haarvaten.

De rode draad over de gehele linie lijkt veiligheid te zijn.

De publicatie van de resultaten van Medisch Contact’s enquête ‘grensoverschrijdend gedrag in de zorg’ toonde hoe meer dan 50% van de geneeskundestudenten en artsen op enig moment in de carrière grensoverschrijdend gedrag ervaart. Intimidatie/machtsmisbruik, seksueel grensoverschrijdend gedrag, racisme, pesten, voor deze 4 vormen brachten meer dan 6.500 respondenten in kaart hoe de sfeer en cultuur eruit ziet. Of het gebrek aan een veilige cultuur vooral voor vrouwelijke artsen én vooral in de tweede lijn (voor nadere duiding en context kunt u ook de MC podcast luisteren.

Een gebrek aan veiligheid bleek ook een belangrijk thema van de verkiezingsuitslagen. Waarschijnlijk ook een oorzaak in de gepolariseerde samenleving. Veiligheid in de vorm van bestaanszekerheid, waarin individuele belangen groter zijn dan het collectief. Wat mij raakte was hoe kinderen/ volwassenen die zich als tweederangs burgers afvragen of zij nog wel welkom zijn in Nederland. En hoe gaan we als zorgprofessionals om met alle onzekerheden die mensen meedragen als zij tegenover ons in de spreekkamer zitten? Kunnen wij wel voldoende aansluiten bij mensen die niet lijken op de dokter die tegenover hen zit?

De belangrijke paper van Lianne Mulder ea. in de Lancet Regional Health (Diversity in the pathway from medical student to specialist in the Netherlands) toonde hoe een leaky pipeline op 10 intersectionele groepen eruit ziet. Bijzonder vooral dat data van CBS geïncludeerd werden, om zo de kansenongelijkheid voor minderheidsgroepen vanaf schoolgaande leeftijd in kaart gebracht te zien worden. Een achterstand die, mede gevormd wordt door bijvoorbeeld de sociaal economische status, niet meer werd ingelopen. Ergo resulterend in slechts 2% medisch specialisten met een biculturele achtergrond. Om een afspiegeling van onze samenleving terug te zien in zorgprofessionals en bestuurders tot het hoogste niveau zullen dus systemen moeten worden hervormd.

De Monitor van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren toonde slechts een groei van 0.9 % vrouwelijke hoogleraren (27.6 % vs 72.3 % mannelijke hoogleraren), resulterend in pariteit in 2045. Gevoed met de highlights van 88 pagina’s grotendeels getallen tijdens een inspirerende middag, nam ik het positieve nieuws mee dat er een groeiende pool met vrouwelijke associate professoren staat te trappelen om door het glazen plafond heen te breken. Als de mannelijke seniors met pensioen gaan. En dat 3 universiteit wel al succesvol oude patronen doorbreken.
Tijdens het afscheidssymposium ‘een leven lang progressie(f)’ van prof Marian Mourits, zagen wij inspirerende rolmodellen waarover je meer wilt en kunt lezen.

Inclusiviteit veel meer dan diversiteit, een (h)erkenning en steun voor talenten zullen ons vak verrijken, maar belangrijker nog de best mogelijke zorg voor een ieder waarborgen. 2024 zal wat ons betreft dan ook vooral in het teken staan van inclusieve geneeskunde; goede zorg voor alle patiënten én goede zorg voor alle zorgprofessionals in het systeem. Hierbij kunnen we alle hulp gebruiken dus ben jij of ken jij een doorzetter, die wil helpen om het verschil te maken, zoek een van ons dan op.

Op naar een nieuw jaar met nieuwe kansen!

Geneviève Koolhaas

Voorzitter VNVA