Voorwoord nieuwsbrief januari 2024

Beste collega’s,

Tempus fugit.

2023 is afgesloten en we zijn alweer een dikke maand vol goede moed een nieuw jaar gestart. Voor ons was het de afsluiting van het eerste dikke half jaar van ons nieuwe bestuur. We zijn dankbaar voor alles wat we leren en zijn bijzonder gedreven om de VNVA een solide stap voorwaarts te helpen met als rode draad: inclusieve geneeskunde.

Het is een uitdagende tijd met een boel onzekerheden die zich niet beperken tot onze medische wereld. Zorgen en onrust in de maatschappij, klimaat chaos en onderdrukking van bevolkingsgroepen in oorlogen. Maar ook onrust in ons eigen zorglandschap, waarin grenzen worden overschreden. Deze maand verschenen verschillende stukken waarin de toxische structuren werden blootgelegd. In Vrij Nederland[1] een stuk van Stijn Klarenbeek, het Medisch Contact[2] deelde analyses achter strafrechtelijke veroordeling van een collegae die zich schuldig hadden gemaakt aan (seksueel) grensoverschrijdend gedrag waardoor o.a. de patiëntveiligheid en een veilig opleidingsklimaat in het gedrang kwamen. In de bundel “Voorbij de verbijstering. Over gender en geweld.”[3] verbazen 24 auteurs zich over de verbijstering omtrent grensoverschrijdend gedrag. Een van de belangrijke conclusies ‘we weten al een aantal jaren wat die bronnen zijn van sociale onveiligheid: hiërarchie, afhankelijkheid, interne competitie.’ Het is tijd om door te pakken en barrières te doorbreken. Tijd dus voor een transitie. Een succesvolle transitie vindt plaats vanuit hoop, verlangen en optimisme. Hiervoor hebben we authentiek transformatief leiderschap nodig - Jan Rotmans, hoogleraar transitie en duurzaamheid.

Nu put ik een boel hoop en inspiratie uit mensen die het verschil maken, die lef hebben en zich kwetsbaar durven opstellen. Maar ook de nieuwe generatie dokters is zo’n bron. Heilige huisjes worden ter discussie gesteld. Mijn reflexreactie is dat het logisch is dat er offers gebracht moeten worden om ‘er te komen’. Maar ben je dan op een plek waar je echt gelukkig bent en oh ja ten koste waarvan? Wat als wij nu eens het gesprek met hen aangingen? Wat nu als we gelijke kansen én inclusieve geneeskunde voor patiënten en dokters gingen waarborgen? Wat als we die barrières doorbraken en daar rap mee startten. Want tempus fugit….

Na ons 90-jarig lustrum symposium ‘verbinding door diversiteit’ afgelopen najaar, volgt 23 maart a.s. een voorjaarssymposium ‘Gelijke kansen in de zorg’. Na de presentatie van data over de leaky pipeline in de geneeskunde, horen we inspirerende sprekers over hoe we barrières doorbreken en waarom dit belangrijk is, ook vanuit ethisch perspectief. Ook hopen we een zaadje te planten dat aanzet tot introspectie over het eigen gedrag in dit kader. Hoe kunnen we allemaal een steentje bijdragen aan deze transitie? Hoe kunnen we een instroom waarborgen die de maatschappij reflecteert ook op hoger posities? Hoe waarborgen we dat we onze patiënten en collega’s zien en horen? Hoe (h)erkennen we talent en stimuleren we groei en ontwikkeling?

[1] Vrij Nederland d.d. 17 januari 'Om grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan, moeten we het probleem bij de wortel aanpakken.'

[2] Medisch Contact d.d. 17 jan 'De tuchtrechter bestraft grensoverschrijdend gedrag naar collega's: een keerpunt?'

[3] Recensie d.d. 18 jan Jan van Eeden over de bundel van 24 auteurs 'Voorbij de verbijstering. Over gender en geweld.'

Voor mij zal dit jaar in het teken staan van meer vragen stellen en de verbinding zoeken (voorbij het ongemak).

Doe je met mij mee?

Geneviève Koolhaas

Voorzitter VNVA