Voorwoord VNVA Nieuwsbrief juli 2022

De afgelopen 2,5 jaar heeft de zorg heel sterk in de Covid-modus gestaan: deze snel rondwarende infectie met steeds weer nieuwe varianten heeft een grote impact op de gezondheid van veel mensen en op de draagkracht in de zorg. Wij worstelen nog steeds met veel uitval. Vooral ook, omdat zoveel zorgmedewerkers geconfronteerd worden met de langdurige fysieke gevolgen van Covid. We zijn er nog lang niet van af en vernieuwend onderzoek naar het mechanisme van de pathologie is noodzakelijk om inzicht te krijgen.

Desondanks durfden duizenden medewerkers in de huisartsenzorg het aan om op 1 juli jl. en masse naar Den Haag te trekken. Zij vroegen om aandacht voor een ander aspect van de overbelaste huisartsenzorg. En het ging niet om meer geld, maar om meer tijd voor de patiënt. In de Covid-periode hebben we met een consulttijd van 15 minuten een reëlere inplanning van de spreekuren ervaren, maar ongezien blijft dat vele consulten leiden tot minstens zoveel administratieve tijd.

De grootste frustratie komt echter voort uit het feit dat andere partijen hun eigen verantwoordelijkheid niet willen of durven te nemen. De achtergrond wordt door twee factoren veroorzaakt: gemakzucht én gebrek aan vertrouwen.

Gemakzucht: alles afschuiven naar een andere partij (lees: de huisarts) en niet over je eigen verplichtingen nadenken. Zijn andere mensen niet in staat om náást iemand te gaan staan en te begrijpen wat ze zélf kunnen of behoren te doen en dat stapje meer te zetten?

Gebrek aan vertrouwen ten aanzien van burgers: van de overheid, van zorgverzekeraars waardoor allerlei zaken gelegitimeerd moeten worden met een briefje van de dokter (lees: de huisarts). Leve de medicalisering van de samenleving!

Gebrek aan vertrouwen ten aanzien van huisartsen: steeds opnieuw moet onderhandeld worden om de kosten van de zorg gedekt te krijgen. Het gaat om oude wijn in nieuwe zakken en dat heet dan innovatie. Steeds als het geïmplementeerd is, wordt het niet meer betaald. Stel je voor dat die huisartsen te veel verdienen! Er is dan wel veel geïnvesteerd in opgeleid personeel. Het is ongelooflijk hoeveel tijd en energie er elke keer weer gestoken moet worden om kwalitatief goede basiszorg structureel gehonoreerd te krijgen.

Daarbij is onze samenleving veeleisend geworden en dat is niet voor iedereen bij te benen. Hierdoor kunnen financiële problemen ontstaan. De huisarts is het meest bereikbaar en denkt mee, maar de oplossingen liggen veelal op het sociale domein. Allerlei psychische problemen worden ook niet meer door een luisterende tante of pastoor opgelost, maar door de huisarts opgevangen. Als het echter complex wordt hebben de duizenden psychologen, die er wél zijn, geen contract met de zorgverzekeraar of budget van de gemeente.

En ja, huisartsen kunnen heel veel zorgvragen beoordelen én begeleiden, maar dat kost (veel) meer tijd dan 10 minuten per consult. Het is belangrijk voor de toekomst van het huisartsenvak dat er waardering komt voor wat er gedaan wordt in de eerstelijn. Het zal veel beter gefaciliteerd moeten worden met o.a. huisvesting, maar ook door voldoende capaciteit zodat jonge artsen dit vak willen doen zonder overbelast te raken en de oudere huisartsen niet verzuipen.

Ik ben uiteindelijk niet meegegaan naar Den Haag. Ik voelde me te kwetsbaar om de bus of de massa in te gaan, maar die kwetsbaarheid staat ook symbool voor de (huisartsen) zorg. Laten we elkaar vanuit de verschillende disciplines ondersteunen. En minister: begrijp en regel dat er op een redelijk eenvoudige manier wat kan verbeteren: zorg dat we tijd hebben voor de patiënt!

- Lydia Ketting-Stroet, huisarts
voorzitter VNVA