Interview met Angela Maas, hoogleraar Cardiologie en VNVA rolmodel

Er zijn veel redenen te noemen om een uitgebreid interview te willen hebben met Angela Maas. Lydia Ketting-Stroet heeft dit interview met Angela Maas daadwerkelijk gehouden. Dus lees meer over oud Corrie Hermannprijs winnares, Vrouwenvertegenwoordiger VN, pleitbezorger voor het versterken van vrouwen in de connectie met de arts en veel meer.

Interview met Angela Maas

In mei 2019 werd Angela Maas, hoogleraar cardiologie aan de Radboud Universiteit en Corrie Hermannprijswinnares van de VNVA in 2010, gekozen tot Vrouwenvertegenwoordiger naar de Verenigde Naties namens de Nederlandse regering. De werving en selectie vindt plaats door een commissie van de Nederlandse Vrouwen Raad (NVR). Deze eervolle functie wordt gedurende één jaar vervuld en vraagt veel inzet om vanuit de achterban, Nederlandse vrouwen, relevante informatie op te halen om de boodschap kracht bij te zetten.

Vanuit de VNVA hebben wij daar ook een bijdrage aan kunnen leveren. Op de eerste plaats werd haar interesse gewekt door de aankondiging van deze vacature in onze nieuwsbrief, maar tevens nemen wij deel aan een kerngroep van vrouwen in de zorg binnen de NVR om mee te denken over de invulling van de boodschap van Angela Maas. Zij beperkt zich niet tot de cardiologie, maar heeft ‘vrouw, gezondheid en zorg’ tot het thema van haar te houden speech gemaakt. Het beeld dat zij daarvoor gebruikt is een bloem waarin de verschillende aandachtsgebieden benoemd worden. De huidige coronacrisis maakt de rol van vrouwen extra duidelijk.

Klik hier om het artikel 'Geen klaproos' te lezen.

Helaas is door de corona-pandemie ook roet in het eten gegooid om in dit jaar uitvoering te geven aan deze plannen. Gelukkig is inmiddels de opdracht met een jaar verlengd en kan Angela in 2021 hopelijk wél de voordracht houden die ze voor ogen heeft. Daarnaast werd Angela in november 2019 door Opzij uitgeroepen tot nummer 1 van de 100 meest invloedrijke vrouwen van Nederland. Reden genoeg dus voor een uitgebreid interview met de VNVA, in de periode die zij eigenlijk in New York dacht door te brengen!

Het thema ‘Women’s Health’ ligt veel breder dan de cardiologie waar Angela dagelijks mee bezig is. Zij schaart hier zowel de gezondheid van vrouwen onder, gezondheidszorg die genderspecifiek is, als de zorg die door vrouwen geleverd wordt wereldwijd. Zij kaart ook het vrouwelijk leiderschap in de zorg aan. Zij merkt dat de discussie daarover te veel bij vrouwen blijft hangen. Bij de Verenigde Naties zou herdacht worden dat het 25 jaar geleden is dat de Verklaring van Beijing door de Commission on the Status of Women (CSW) aanvaard werd en er zou geëvalueerd worden hoe de stand van zaken is. Aan deze bijeenkomst is nu door een beperkt aantal landen digitaal deelgenomen. In zogeheten side-events voor regeringsdelegaties wil Angela alsnog aandacht geven aan haar thema’s ten aanzien Women’s Health en vrouwelijk leiderschap. “Door vrouwen in een betere positie te krijgen kan in de slipstream de zorg voor vrouwen ook beter worden, omdat vrouwen doorgaans meer aandacht voor aandoeningen bij vrouwen hebben”.

Bij de Verenigde Naties zou herdacht worden dat het 25 jaar geleden is dat de Verklaring van Beijing door de Commission on the Status of Women (CSW) aanvaard werd en er zou geëvalueerd worden hoe de stand van zaken is. Aan deze bijeenkomst is nu door een beperkt aantal landen digitaal deelgenomen. In zogeheten side-events voor regeringsdelegaties wil Angela alsnog aandacht geven aan haar thema’s ten aanzien Women’s Health en vrouwelijk leiderschap. “Door vrouwen in een betere positie te krijgen kan in de slipstream de zorg voor vrouwen ook beter worden, omdat vrouwen doorgaans meer aandacht voor aandoeningen bij vrouwen hebben”.

Dit jaar heeft zij door de coronabeperkingen weinig kunnen doen om het thema breed uit te dragen, maar inhoudelijk komt er al veel aan bod in de Els Borstlezing die ze voor het Els Borst Netwerk van D66 heeft gehouden in februari 2020. (Linkje artikel). Door de corona-pandemie heeft ze nog meer argumenten voor de positie van vrouwen in de zorg.

De betekenis van ziekte en gezondheid heeft Angela vooral van haar patiënten geleerd. Een belangrijk doel dat zij voor ogen heeft is het versterken van vrouwen in de connectie met de arts. Een activiteit die nu wel kan plaatsvinden is een TedxAmsterdam-presentatie in december waarbij ze dat aan de orde wil stellen. Het is daarbij zaak om artsen ook bewust te maken van de manier van communiceren door vrouwen over hun klachten.

Angela Maas is in november 2019 door Opzij gekozen tot meest invloedrijke vrouw van Nederland. Op de vraag wat zij daarvan merkt in haar dagelijks werk, vertelt ze dat dat niet zoveel verschil maakt. Voorheen koos Opzij een machtigste vouw van Nederland, waarbij een minister of iemand van een groot bedrijf, waar veel financieel in omging, gekozen werd omdat dat samenhangt met macht. Nu is het meer gericht op thema’s, waarbij er gekeken wordt naar iemand die zich met hart en ziel inzet en daardoor iets in beweging zet. Dit geeft ook andere vrouwen de kans om uitverkozen te worden. Macht heeft zij hier niet door gekregen, maar ze vindt het wel een enorm leuke blijk van waardering. Vanuit collega’s wordt er soms wat lacherig op gereageerd. Dat ze weerstand bij collega’s moet overwinnen, is ze wel gewend. Haar hele carrière probeert ze al breder te kijken, vanuit haar vakgebied, naar wat de ziekte met mensen doet. De verschillen tussen man en vrouw zijn daarbij een belangrijk thema. Niet alleen mannelijke collega’s kunnen afwerend reageren op haar benadering, ook vrouwelijke collega’s kunnen zo reageren. “Dat heeft te maken met de beroepscultuur. Er is natuurlijk een selectie aan de poort, waarbij degenen die zich niet willen voegen naar die beroepscultuur afvallen”.

De houding van specialisten vraagt ook om verandering, omdat er een heleboel te winnen valt op de samenwerking tussen specialistische deelgebieden om een beter begrip te krijgen van – in haar geval – cardiale problemen. Raakvlakken bijvoorbeeld van cardiologie met gynaecologie, endocrinologie en oncologie roepen veel vragen op, waar nog heel veel onderzocht moet worden. De innovaties in de wetenschap liggen vooral ook bij de ‘kruispunten’ van de verschillende specialismes. In haar ervaring helpt het dan om het niet specifiek vrouw-gebonden te benoemen, maar meer vanuit ziektebeelden te benaderen om het breder geaccepteerd te krijgen. “Mensen zijn echter geen wandelende ziektebeelden op pootjes, maar hebben klachten die je in hun context van heel de mens moet beoordelen”.

Sinds 2012 is Angela hoogleraar cardiologie in het Radboudziekenhuis. Aanvankelijk had ze helemaal niet de ambitie om de wetenschappelijke kant op te gaan, maar wilde ze een goede klinisch specialist worden in de periferie. Op een gegeven moment kwam ze in een ambitieuze vakgroep terecht in Zwolle. Om daar mee te tellen moest zij zich ook profileren. Zo kon ze haar interesse in cardiologie voor vrouwen combineren met wetenschappelijk onderzoek en is ze gepromoveerd. Dit gaf haar ook perspectief op een volgende stap, wat vorm heeft gekregen in de eerste leerstoel ‘cardiologie voor vrouwen’. Tot haar verbazing is deze stap haar heel goed bevallen en heeft het een enorme boost gegeven om zich opnieuw in allerlei onderwerpen te verdiepen. Ten gevolge van haar wetenschappelijke werk heeft Angela veel internationale contacten en zitting in commissies die zich met cardiologische onderwerpen bezighouden.

Zoals haar carrière gelopen is, is het een goed voorbeeld van hoe verschillende fasen na elkaar kunnen komen. Dat promoveren direct na de opleiding of tijdens de specialisatie niet noodzakelijk is om de top te bereiken, blijkt hier mooi uit. Wat zij nu als rolmodel veel doet is vrouwen steunen in dat volgende stapje in hun carrière zetten, wat zowel vanuit het Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren gebeurt, als internationaal. Midden in hun carrière kan het soms lastig zijn om verder te komen. Wat zij vooral bepleit is dat vrouwen vooral ook gebruik moeten maken van de kansen die zich voordoen: “Een kans kan soms niet helemaal gelegen komen, maar laat het niet voorbij gaan als je verder wilt komen. Met te roepen dat ze twee jaar later terug moeten komen, mis je de boot”.

Op de vraag hoe zij in balans blijft, antwoordt ze dat ze momenteel kan profiteren van de corona-omstandigheden van meer thuiswerken. Ze kan bijvoorbeeld veel vaker wandelen, doordat ze minder reistijd kwijt is. Ook ze haalt veel energie uit nevenactiviteiten, waar ze selectief in is opdat deze haar ook plezier geven.

We eindigen het interview met de vraag of zij nog iets speciaals naar onze leden te berde wil brengen. Het is echter nu zo dat zij juist graag input krijgt van onze leden voor haar afvaardiging naar de Verenigde Naties. De betrokkenheid van de VNVA bij haar missie stelt zij erg op prijs.

- Lydia Ketting-Stroet